Trẻ chậm nói : Khi nào cần can thiếp ?
Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng giúp trẻ bày tỏ mong muốn, cảm xúc và kết nối với thế giới xung quanh. Tuy nhiên, không phải trẻ nào cũng có sự phát triển ngôn ngữ đúng chuẩn. Một số trẻ có dấu hiệu chậm nói nhưng không phải lúc nào cũng cần can thiệp. Vậy khi nào cha mẹ cần lo lắng và tìm đến sự hỗ trợ chuyên sâu?
1. Như thế nào là chậm nói?
Chậm nói được hiểu là sự chậm trễ trong khả năng sử dụng ngôn ngữ so với mức trung bình của trẻ cùng độ tuổi. Một số trẻ có thể chậm nói tạm thời do môi trường hoặc tính cách, nhưng cũng có nhiều trường hợp chậm nói là dấu hiệu của các vấn đề về phát triển ngôn ngữ, nhận thức hoặc thần kinh.
Dưới đây là một số mốc phát triển ngôn ngữ quan trọng:
- 12 tháng: Trẻ có thể nói những từ đơn giản như “bà”, “ba”, “măm”.
- 18 tháng: Có thể nói được ít nhất 10 từ đơn giản.
- 24 tháng: Nói được ít nhất 50 từ và bắt đầu ghép hai từ thành câu ngắn.
- 3 tuổi: Có thể nói câu có 3 – 4 từ, diễn đạt rõ ràng hơn.
Nếu trẻ không đạt được các mốc phát triển này hoặc có dấu hiệu bất thường, cha mẹ cần theo dõi, đưa trẻ đến những nói khám trẻ chậm nói uy tín và xem xét việc can thiệp sớm.
2. Khi nào cần can thiệp?
Không phải tất cả các trường hợp chậm nói đều cần sự can thiệp chuyên sâu, nhưng có một số dấu hiệu cảnh báo mà cha mẹ cần lưu ý:
Trẻ dưới 12 tháng:
- Không có phản ứng với âm thanh hoặc giọng nói của người khác.
- Không bập bẹ hoặc phát âm những âm đơn giản.
Trẻ 12 – 18 tháng:
- Không cố gắng bắt chước âm thanh hoặc cử chỉ.
- Không sử dụng ít nhất vài từ đơn.
- Không hiểu hoặc phản ứng với các yêu cầu đơn giản.
Trẻ 18 – 24 tháng:
- Không nói được ít nhất 20 từ.
- Không ghép hai từ thành cụm từ đơn giản.
- Chỉ giao tiếp bằng cử chỉ thay vì lời nói.
Trẻ trên 2 tuổi:
- Không thể ghép câu hoặc giao tiếp rõ ràng với người khác.
- Không phản ứng với các câu hỏi đơn giản.
- Chỉ nhại lại lời người khác thay vì nói tự nhiên.
- Không có hứng thú với giao tiếp hoặc ít tương tác xã hội.
Nếu trẻ có một hoặc nhiều dấu hiệu trên, cha mẹ nên tìm đến sự hỗ trợ của chuyên gia để đánh giá và có kế hoạch can thiệp kịp thời.
3. Những nguyên nhân phổ biến gây chậm nói
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ, bao gồm:
- Yếu tố sinh lý: Trẻ có vấn đề về thính giác, cấu trúc miệng hoặc lưỡi như dính thắng lưỡi.
- Yếu tố thần kinh: Một số rối loạn như tự kỷ, chậm phát triển trí tuệ, rối loạn xử lý ngôn ngữ có thể gây ảnh hưởng đến khả năng nói.
- Môi trường: Trẻ không có nhiều cơ hội giao tiếp, cha mẹ ít tương tác, hoặc tiếp xúc quá nhiều với thiết bị điện tử.
4. Can thiệp sớm tại SPEECH – Giải pháp giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
Tại SPEECH, chúng tôi cung cấp chương trình can thiệp ngôn ngữ toàn diện dành cho trẻ chậm nói với phương pháp:
- Đánh giá chuyên sâu: Chuyên gia ngôn ngữ sẽ kiểm tra và phân tích mức độ chậm nói của trẻ.
- Lộ trình cá nhân hóa: Thiết kế kế hoạch hỗ trợ phù hợp với từng bé, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ hiệu quả.
- Phương pháp khoa học: Áp dụng các phương pháp trị liệu ngôn ngữ tiên tiến, kết hợp chơi và học để kích thích khả năng giao tiếp của trẻ.
- Hướng dẫn cha mẹ: Cung cấp kiến thức và kỹ năng giúp cha mẹ hỗ trợ con ngay tại nhà.
