Trẻ 3 tuổi chậm nói là một trong những vấn đề khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng, bởi đây là giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển ngôn ngữ của bé. Nếu phát hiện sớm nguyên nhân và áp dụng các biện pháp can thiệp phù hợp, trẻ có thể cải thiện khả năng nói và theo kịp bạn bè cùng tuổi. Cùng SPEECH tìm hiểu chi tiết những phương pháp hỗ trợ qua bài viết bên dưới nhé.
1. Dấu hiệu nhận biết trẻ 3 tuổi chậm nói
Phần lớn, trẻ 3 tuổi thường có khả năng nói rõ ràng và nhớ được nhiều từ vựng. Tuy nhiên, nếu con có dấu hiệu chậm nói, bạn có thể nhận ra qua những dấu hiệu sau:
- Khó hiểu khi trẻ nói: Bé thường sử dụng những từ ngữ không rõ ràng hoặc kết hợp các từ không đúng khiến người lớn khó hiểu được những gì con muốn nói.
- Trẻ không gọi tên đồ vật hay người xung quanh: Trẻ ít khi gọi tên các đồ vật, người hay môi trường xung quanh. Đồng thời, bé cũng cũng không có thói quen đặt câu hỏi cho bố mẹ.
- Trẻ không nhớ từ đã học: Trẻ không thể lặp lại hoặc sử dụng lại những từ đã nghe hoặc đã học. Điều này cho thấy con chưa thể ghi nhớ và sử dụng từ ngữ một cách ổn định.
- Vốn từ ít hơn so với bạn bè cùng tuổi: Bé không sử dụng được ít nhất 200 từ, ít hơn so với những trẻ cùng độ tuổi khác có khả năng phát triển ngôn ngữ bình thường.
Trẻ không thể lặp lại hoặc sử dụng lại những từ đã nghe
2. Nguyên nhân bé 3 tuổi chậm nói
Bé 3 tuổi chậm nói là một vấn đề khá phổ biến và thường xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những lý do vì sao trẻ chậm phát triển ngôn ngữ.
2.1 Các vấn đề liên quan đến miệng
Trẻ 3 tuổi chậm nói có thể xuất phát từ các vấn đề liên quan đến miệng, lưỡi và vòm họng. Khi trẻ gặp phải những khó khăn này, khả năng phát âm và giao tiếp thường bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Dưới đây là một số nguyên nhân liên quan khiến trẻ con 3 tuổi chậm nói:
- Tật dính lưỡi
- Hở hàm ếch
- Cứng khớp miệng hoặc hàm
2.2 Bị suy giảm thính lực
Khi trẻ gặp vấn đề về thính giác, khả năng tiếp thu ngôn ngữ và phát triển kỹ năng nói sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Vì bé không thể nghe rõ các âm thanh xung quanh nên việc tiếp thu ngôn ngữ và giao tiếp trở nên khó khăn hơn. Điều này có thể dẫn đến việc trẻ chủ yếu sử dụng cử chỉ hoặc hành động thay vì giao tiếp bằng lời nói.
Khi trẻ gặp vấn đề về thính giác, khả năng tiếp thu ngôn ngữ sẽ kém hơn
2.3 Tự kỷ
Giao tiếp hạn chế là một trong những đặc trưng nổi bật của trẻ mắc hội chứng tự kỷ. Cha mẹ có thể nhận diện sớm các dấu hiệu của tự kỷ thông qua những biểu hiện sau:
- Trẻ có xu hướng lặp đi lặp lại các hành động hoặc lời nói mà không có sự thay đổi.
- Bé thường chỉ chơi theo một cách duy nhất, thiếu sự sáng tạo và linh hoạt trong các hoạt động.
- Trẻ thích chơi một mình và tránh tham gia các trò chơi hoặc hoạt động nhóm với bạn bè.
- Trẻ gặp khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc hoặc bày tỏ nhu cầu, mong muốn của mình với người khác.
2.4 Rối loạn thần kinh
Rối loạn thần kinh cũng là yếu tố khiến trẻ 3 5 tuổi chậm phát triển ngôn ngữ. Các bệnh lý như bại não, chấn thương sọ não, động kinh,… sẽ tác động đến khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ, đồng thời khiến bé gặp khó khăn trong việc học và sử dụng lời nói.
Rối loạn thần kinh cũng là yếu tố khiến trẻ 3 5 tuổi chậm phát triển ngôn ngữ
2.5 Môi trường bị thiếu sự giao tiếp
Khả năng nói của trẻ không tự nhiên mà có mà là kết quả của quá trình học hỏi và rèn luyện từ những người xung quanh, đặc biệt là cha mẹ. Nếu lớn lên trong môi trường thiếu giao tiếp, không được bố mẹ dành thời gian trò chuyện và quan tâm hàng ngày, trẻ sẽ không có cơ hội học hỏi và rèn luyện khả năng nói. Điều này có thể khiến bé ngại giao tiếp và chậm phát triển ngôn ngữ so với các bạn cùng lứa.
3. Cách dạy trẻ 3 tuổi chậm nói
Mỗi trẻ đều có tốc độ phát triển ngôn ngữ riêng, vì vậy việc áp dụng các biện pháp phù hợp với tình trạng của con là rất quan trọng. Dưới đây là một số cách dạy bé 3 tuổi chậm nói mà phụ huynh có thể tham khảo.
3.1 Sử dụng ngôn ngữ trị liệu cho bé
Ngôn ngữ trị liệu là phương pháp giúp trẻ cải thiện khả năng giao tiếp và phát triển ngôn ngữ thông qua các hoạt động học tập vui nhộn và hấp dẫn. Các chuyên gia sẽ đánh giá mức độ giao tiếp và sử dụng ngôn ngữ của trẻ sau mỗi buổi trị liệu, từ đó thiết kế mục tiêu học tập phù hợp với từng trẻ. Phương pháp này giúp trẻ từng bước nâng cao khả năng giao tiếp, đồng thời, nếu được can thiệp kịp thời, bé sẽ có cơ hội hòa nhập nhanh chóng với các bạn đồng trang lứa.
Ngôn ngữ trị liệu là phương pháp giúp trẻ cải thiện khả năng giao tiếp
3.2 Đưa bé đến các trung tâm chuyên môn
Khi trẻ gặp khó khăn trong giao tiếp, cha mẹ có thể tìm đến các trung tâm can thiệp kỹ năng để con phát triển ngôn ngữ một cách hiệu quả. Tùy vào mức độ chậm nói của bé, những đơn vị này sẽ lựa chọn hình thức can thiệp khác nhau như học toàn thời gian, học theo giờ hoặc học tại nhà.
Một trong những trung tâm cho trẻ chậm nói mà bố mẹ có thể tin tưởng là SPEECH. Đơn vị tiên phong trong việc áp dụng phương pháp DIR Floortime vào chương trình giảng dạy nhằm thúc đẩy sự phát triển ngôn ngữ tự nhiên ở trẻ.
Tại SPEECH, trẻ sẽ được đánh giá chuyên sâu về khả năng ngôn ngữ trong khoảng 60 phút, bao gồm kiểm tra mức độ hiểu lời nói, diễn đạt và sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp. Ngoài ra, trung tâm còn sàng lọc dấu hiệu của các rối loạn phát triển như tự kỷ, tăng động giảm chú ý (ADHD), chậm phát triển trí tuệ và rối loạn ngôn ngữ để cha mẹ hiểu rõ nguyên nhân cốt lõi của vấn đề chậm nói.
Một trong những trung tâm cho trẻ chậm nói mà bố mẹ có thể tin tưởng là SPEECH
3.3 Điều trị các vấn đề liên quan đến bệnh lý tiềm ẩn
Khi trẻ 3 tuổi có dấu hiệu chậm nói, cha mẹ nên đưa trẻ đi kiểm tra để xác định liệu có bệnh lý tiềm ẩn nào ảnh hưởng đến khả năng nghe và nói hay không. Nếu con chậm nói do các vấn đề như mất thính giác, dính thắng lưỡi thì cần được điều trị tại các cơ sở y tế uy tín. Sau khi xử lý các bệnh lý này, trẻ cũng cần được can thiệp và hỗ trợ phát triển kỹ năng ngôn ngữ để cải thiện khả năng giao tiếp.
Bài viết đã giới thiệu đến bạn những nguyên nhân khiến trẻ 3 tuổi chậm nói và phương pháp cải thiện hiệu quả. Nếu bố mẹ đang tìm kiếm một trung tâm phù hợp để con phát triển ngôn ngữ tốt hơn thì có thể tham khảo SPEECH. Để biết thêm thông tin chi tiết, bố mẹ có thể tham khảo tại website của đơn vị để nhận tư vấn và hỗ trợ tốt nhất nhé.