Bayley Scales of Infant and Toddler Development (Bayley-III) là một công cụ đánh giá được sử dụng rộng rãi nhằm đánh giá sự phát triển nhận thức, vận động và ngôn ngữ của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Việc thành thạo Bayley là điều thiết yếu đối với các chuyên gia làm việc với trẻ nhỏ, vì công cụ này cung cấp cái nhìn giá trị về tiến trình phát triển của trẻ và giúp phát hiện sớm các trường hợp trẻ chậm hoặc rối loạn phát triển.
Trong bài viết này, trung tâm Speech sẽ hướng dẫn bạn về cách sử dụng hiệu quả bộ đánh giá Bayley, bao gồm các mẹo khi thực hiện, chấm điểm và diễn giải kết quả.
1.Bài test đánh giá bayley 3 là gì?
Bài test Bayley 3 (Bayley III) hay còn có tên gọi khác là thanh đo đánh giá sự phát triển của trẻ là bộ công cụ đánh giá toàn diện được sử dụng để đánh giá sự phát triển của trẻ từ 1 đến 5 tuổi.
Bayley 3 giúp các chuyên gia nhận diện chậm phát triển và rối loạn thần kinh phát triển và phát hiện sớm các tình trạng như trẻ chậm nói, trẻ chậm phát triển, trẻ tự kỷ(rối loạn phổ tự kỷ).
Thang đo đánh giá Bayley 3 có 3 lĩnh vực chính là ngôn ngữ, nhận thức, vận động và 2 lĩnh vực mới được mở rộng thêm là xã hội-cảm xúc, thích ứng.
2.Hướng dẫn thực hiện và chấm điểm bài đánh giá Bayley
2.1 Hướng dẫn từng bước khi thực hiện bài đánh giá Bayley-III
Việc thực hiện bài đánh giá Bayley-III đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chú ý đến từng chi tiết. Dưới đây là các bước cụ thể:
Bước 1 – Chuẩn bị: Đảm bảo bạn có đầy đủ tài liệu cần thiết, bao gồm bộ dụng cụ đánh giá, phiếu chấm điểm và không gian yên tĩnh, không có yếu tố gây xao nhãng.
Bước 2 – Tạo mối quan hệ thân thiện: Thiết lập mối quan hệ tốt với trẻ và người chăm sóc để tạo môi trường thoải mái.
Bước 3 – Tiến hành đánh giá: Thực hiện các phần đánh giá theo hướng dẫn chuẩn hóa trong tài liệu hướng dẫn, bao gồm các thang đo nhận thức, vận động và ngôn ngữ.
Bước 4 – Chấm điểm: Ghi điểm dựa trên phần thể hiện của trẻ theo đúng hướng dẫn, đảm bảo ghi lại câu trả lời một cách chính xác.
2.2 Cách tính điểm và giải thích chi tiết
Bài đánh giá Bayley-III có ba điểm số tổng hợp (Composite Scores):
- Cognitive (Nhận thức)
- Motor (Vận động)
- Language (Ngôn ngữ)
Các điểm này được tính toán dựa trên điểm số thô (raw score) của trẻ trong từng thang đo tương ứng.
2.2.1 Công thức tính điểm tổng hợp:
Trong đó:
- Scale Score: Điểm thô của trẻ trong thang đo
- Mean: Giá trị trung bình của nhóm chuẩn
- Standard Deviation: Độ lệch chuẩn của nhóm chuẩn
Ví dụ:
Nếu điểm thô của trẻ trong thang đo nhận thức là 25, với Mean = 20 và SD = 3
2.2.2 Mẹo giảm thiểu sai sót và đảm bảo kết quả chính xác
Hiểu rõ hướng dẫn sử dụng: Nắm vững cách thực hiện và chấm điểm để tránh nhầm lẫn
Sử dụng đúng tài liệu: Bao gồm bộ dụng cụ đánh giá và phiếu ghi điểm chính xác
Tạo môi trường phù hợp: Không gian yên tĩnh giúp trẻ hợp tác tốt hơn
Chấm điểm cẩn thận: Kiểm tra lại các phép tính và kết quả để đảm bảo độ chính xác
2.2.3 Các loại điểm số và ý nghĩa của chúng
| Loại điểm số | Diễn giải |
| Composite Scores | Đánh giá tổng quát năng lực nhận thức, ngôn ngữ, vận động |
| Scale Scores | Đánh giá chi tiết từng kỹ năng nhỏ trong mỗi lĩnh vực |
| Percentile Ranks | So sánh khả năng của trẻ so với các bạn cùng độ tuổi |
3.Lưu ý khi triển khai bài test Bayley 3
3.1 Chọn đúng nội dung đánh giá phù hợp với đối tượng
Bài test Bayley có 3 thang đo chính là nhận thức, ngôn ngữ, vận động, do vậy cần có những bài test riêng cho từng độ tuổi phù hợp với khả năng thực tế của trẻ, để đạt kết quả đánh giá chính xác nhất. Bên cạnh đó, cần lựa chọn thêm hoàn cảnh văn hóa như ngôn ngữ, môi trường sống,…
3.2 Người thực hiện đánh giá được đào tạo bài bản
Việc đảm bảo người sử dụng đã được đào tạo bài bản kết hợp với các chuyên gia trong ngành khác như chuyên gia dạy trẻ chậm nói, rối loạn phát triển sẽ giúp cho bài test đạt hiệu quả ở mức tối đa. Bên cạnh đó chuyên gia cũng cần kết hợp với gia đình trong quá trình đánh giá và can thiệp để làm giảm bớt căng thẳng tâm lý cho trẻ.
XEM THÊM >> Đánh giá tình trạng trẻ chậm nói với bài test ASQ-3
Kết luận
Thông qua bài viết này, các chuyên gia có thể sử dụng Bayley-III một cách hiệu quả để đánh giá sự phát triển của trẻ và xác định nguy cơ chậm phát triển hoặc rối loạn từ đó xây dựng chiến lược can thiệp phù hợp.
Cha mẹ hoặc giảng viên có thể kết hợp thêm các bài test khác như bộ câu hỏi đánh giá trẻ chậm nói ASQ-3, bài test chuyên sâu hơn như WISC IV(4) hoặc PEP 3 để có thể đánh giá trẻ toàn diện. Nếu cha mẹ có nhu cầu tư vấn, đánh giá trẻ đặc biệt, có thể liên hệ trung tâm Speech để được hỗ trợ nhé.
Trung tâm dạy trẻ chậm nói, dạy trẻ tự kỷ và can thiệp sớm Speech
Địa chỉ: Shophouse 02, Lô M5, khu đô thị PMH, đường Nguyễn Lương Bằng, phường Tân Mỹ, thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Email: info@speech.com.vn
Số điện thoại: 0981.966.476
Facebook: Trung Tâm Speech
Youtube: Trung tâm SPEECH
Website: speech.com.vn
