Hiện nay, có rất nhiều phương pháp hỗ trợ trẻ chậm nói được áp dụng. Mỗi phương pháp đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, đóng vai trò bổ trợ cho nhau, hướng đến mục tiêu chung là giúp trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ và giao tiếp. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, phương pháp DIR đang dần được ưa chuộng hơn và có xu hướng thay thế phương pháp ABA bởi một số lý do, hãy cùng SPEECH tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Phương pháp ABA (Applied Behavior Analysis)
Phương pháp ABA (Applied Behavior Analysis) là một phương pháp can thiệp hiệu quả được sử dụng rộng rãi để hỗ trợ trẻ chậm nói. Phương pháp này tập trung vào việc giúp trẻ học các kỹ năng cần thiết, giảm bớt các hành vi tiêu cực và thúc đẩy sự phát triển toàn diện.
Phương pháp can thiệp hành vi ABA
ABA sử dụng hệ thống khen thưởng để khuyến khích trẻ thực hiện các hành vi mong muốn. Khi trẻ thực hiện hành vi tốt, trẻ sẽ nhận được phần thưởng, ví dụ như lời khen, đồ chơi hoặc hoạt động yêu thích. Nếu trẻ không tuân thủ đúng yêu cầu, trẻ sẽ không được nhận thưởng (không phạt). Việc củng cố liên tục sẽ giúp trẻ hình thành thói quen tốt và tăng cường khả năng lặp lại hành vi tích cực.
Phương pháp Floor Time (DIR)
Phương pháp DIR
Floor Time (DIR) là một trong những phương pháp tiên tiến được ứng dụng rộng rãi trong hỗ trợ trẻ chậm nói hiện nay. Phương pháp này được xây dựng dựa trên nền tảng phát triển cá nhân và mối quan hệ, hướng đến mục tiêu giúp trẻ phát triển toàn diện về ngôn ngữ, giao tiếp và kỹ năng xã hội.
Tên gọi “Floor Time” xuất phát từ hình ảnh cha mẹ và giáo viên tương tác, chơi cùng trẻ trên sàn nhà hoặc sân chơi như những người bạn. Cách tiếp cận gần gũi này giúp xóa bỏ ranh giới quyền lực, tạo môi trường thoải mái để trẻ tự tin thể hiện bản thân và khám phá thế giới xung quanh.
Điểm độc đáo của Floor Time là tập trung vào sở thích, nhu cầu, thế mạnh và khả năng hội nhập của từng trẻ để xây dựng các kỹ năng cần thiết. Người lớn sẽ thu hút trẻ bằng hoạt động yêu thích của con, sau đó tham gia vào trò chơi theo sự dẫn dắt của trẻ. Quá trình chơi và tương tác hoàn toàn do trẻ dẫn dắt, dựa trên nhu cầu và năng lực của con, chứ không theo sự sắp xếp hay hướng dẫn của người lớn.
Tại sao phương pháp DIR đang dần thay thế ABA?
Tính toàn diện
Phương pháp DIR tập trung vào phát triển toàn diện cho trẻ tự kỷ, bao gồm kỹ năng giao tiếp, tương tác xã hội, cảm xúc, nhận thức và hành vi, tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ và tương tác giữa trẻ tự kỷ và người chăm sóc. Điều này giúp trẻ cảm thấy được kết nối, an toàn và tự tin hơn, từ đó thúc đẩy sự phát triển của trẻ.
Trong khi đó, ABA tập trung vào việc thay đổi hành vi của trẻ thông qua hệ thống khen thưởng và trừng phạt. Cách tiếp cận này có thể khiến trẻ cảm thấy bị kiểm soát và không thoải mái.
Tính tôn trọng sự khác biệt
Phương pháp DIR tôn trọng sự khác biệt của từng trẻ tự kỷ và xây dựng chương trình can thiệp dựa trên nhu cầu và sở thích của trẻ, khuyến khích trẻ tự chủ và khám phá thế giới xung quanh. Từ đó giúp trẻ phát triển theo tốc độ của riêng mình và đạt được tiềm năng tối đa.
Trong khi đó, ABA thường áp dụng một phương pháp chung cho tất cả trẻ tự kỷ, bất kể sự khác biệt của chúng. Điều này có thể khiến trẻ không được hỗ trợ đầy đủ và không đạt được kết quả tốt nhất.
Tính linh hoạt
Phương pháp DIR khuyến khích sự tham gia tích cực của cha mẹ, giáo viên và người chăm sóc vào quá trình can thiệp. Điều này giúp trẻ xây dựng mối quan hệ gắn kết và nhận được sự hỗ trợ từ những người quan trọng xung quanh.
Bên cạnh đó, ABA thường được thực hiện bởi các chuyên gia được đào tạo bài bản, việc này có thể khiến trẻ không được hỗ trợ thường xuyên và hiệu quả, đặc biệt là trong môi trường gia đình và cộng đồng.
Do tính linh hoạt, dễ thực hiện và khả năng hỗ trợ trẻ trong nhiều môi trường khác nhau, DIR đang dần trở thành phương pháp can thiệp phổ biến cho trẻ tự kỷ. Việc áp dụng DIR giúp trẻ nhận được sự hỗ trợ liên tục, hiệu quả và phù hợp với nhu cầu cá nhân của từng trẻ. Tuy nhiên, cả hai phương pháp DIR và ABA đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Việc lựa chọn phương pháp nào phù hợp với trẻ tự kỷ cần được thực hiện bởi các chuyên gia dựa trên nhu cầu và đặc điểm của từng trẻ.
Xem thêm:
- Rối loạn ngôn ngữ là gì? Cách giúp trẻ cải thiện rối loạn ngôn ngữ
- BẬT MÍ CÁCH GIÚP TRẺ NGHE LỜI BA MẸ HƠN “CỰC ĐỈNH” VÀ HIỆU QUẢ NHẤT
- TRẺ CHẬM NÓI VÀ TRẺ TỰ KỶ KHÁC NHAU Ở ĐIỂM NÀO?
Bên cạnh việc áp dụng các phương pháp can thiệp phù hợp, cha mẹ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ trẻ chậm nói. Cha mẹ cần dành thời gian giao tiếp với trẻ, tạo môi trường ngôn ngữ phong phú và khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động tương tác xã hội. Với sự kiên trì và nỗ lực của cha mẹ cùng sự hỗ trợ của các chuyên gia, trẻ chậm nói hoàn toàn có thể cải thiện khả năng giao tiếp và phát triển toàn diện.
Học viện SPEECH mong rằng bài viết này đã cung cấp cho cha mẹ những thông tin hữu ích về phương pháp hỗ trợ dành cho trẻ chậm nói. Hãy liên hệ với SPEECH để được tư vấn miễn phí về phương pháp hỗ trợ phù hợp cho con em nhé!
